Czy uważa Ksiądz, że środowisko kościelne może być w jakiś sposób bardziej podatne na wykorzystywanie seksualne niż inne?
Do wykorzystywania seksualnego dochodzi tam, gdzie ludzie mają władzę, z której nie muszą się rozliczać; gdzie jest mało miejsca na przyznanie się do porażek i błędów; gdzie trudno jest pracować z innymi i pracować w zespole. Wszędzie tam, gdzie występują tego rodzaju cechy Kościoła, będzie występować większa skłonność do nadużyć seksualnych. Trzeba zdać sobie sprawę z tego, że Kościół w swojej całości nie jest jednolity; istnieją różne środowiska, kultury i subkultury. W niektórych środowiskach sytuacja jest gorsza, a w innych lepsza. Myślę, że ważne jest, aby szukać sposobów na rozwój środowiska, kultury relacji i komunikacji w Kościele.
W jaki sposób Kościół może dać przykład i wskazać drogę zapobiegania nadużyciom, reagowania na nie i naprawiania ich?
Jak już powiedziałem, środki, które należy podjąć w Kościele, nie różnią się od tych, które są niezbędne w przypadku innych środowisk. Podobnie jak w innych środowiskach tym, co pomaga jest przejrzystość, praca zespołowa, pracowitość w tym względzie i towarzyszenie innym w rozwoju – czy to jako kierownik, duchowy przewodnik czy przełożony. Ważne jest, aby zająć się problemem nadużyć, nie traktować go jak tabu i nie bać się bezpośrednio stawić mu czoła.
Rozumiem, że jest to bardzo trudne, bo z tym wiąże się dużo bólu i wstydu. Ale z drugiej strony wierzę, że Kościół może wnieść wielki wkład w tej sprawie, czyniąc to poprzez przebaczenie, pojednanie i uzdrowienie, które przyniósł Chrystus. Jest to olbrzymi dar, jaki Kościół może ofiarować i ze względu na który ten w rzeczywistości został założony przez Jezusa.
Jeśli jednak ktoś chce doświadczyć Bożego miłosierdzia i ofiarować je ludziom wokół, musi najpierw przyznać się do błędów, do tego, że jest grzesznikiem, czyniąc to bez żadnej rezerwy i usprawiedliwień. Tylko wtedy może doświadczyć, jak dobry jest Bóg. Przyznanie się do własnej słabości i bycia grzesznikiem bez szukania usprawiedliwień nazywa się właśnie pokorą. Myślę, że potrzebujemy więcej pokory, aby być przykładem w Kościele.
W jaki sposób Kościół może stać się bardziej pokorny?
Musimy mieć odwagę przyznać się do grzechu i nie wolno nam bać się przyznać, że takie grzechy jak wykorzystywanie seksualne występują również w Kościele. Sam Jezus zachęca nas, abyśmy się tego nie bali, mówiąc, że nie przyszedł powołać sprawiedliwych, ale grzeszników. Pokora rodzi również zrozumienie sytuacji i cierpienia ofiar. Z pokorą chcemy przeprosić, bo to może pomóc zarówno ofiarom, jak i nam, i w ten sposób tworzy się przestrzeń pojednania, miłosiernego działania Boga.
Dotyczy to również mnie. Im więcej mam władzy, tym więcej pokory potrzebuję, ponieważ wraz ze wzrostem władzy wzrasta pokusa, by uniknąć prawdziwego odczucia bycia grzesznikiem i być może ukryć się za parawanem swojego szlachetnego urzędu. Czasami w Kościele miażdżymy pokorę, schlebiając władzom; czasem to bardzo dobrze nam wychodzi: to właśnie papież Franciszek nazywa klerykalizmem.
Jan Kvapil
Inne użyteczne pomoce
Dział cyfrowy – “Zapobiegać, aby chronić małoletnich” (Inspektoria CEP)
Ochrona dzieci, młodzieży i dorosłych zagrożonych (Inspektoria Wielkiej Brytanii - GBR)
Ochrona małoletnich (Inspektorii Hiszpanii-św. Jakuba Większego - SSM)
Tworzenie bezpiecznych środowisk (Inspektoria Wschodnich Stanów Zjednoczonych i Kanady - SUE)
Ochrona małoletnich (Inspektoria Australii-Pacyfiku - AUL)
Rewizja praktyk dotyczących ochrony dzieci (Inspektoria Irlandii – IRL)
