SG – Poznać Księdza Bosko: najbardziej popularne i najczęściej wykorzystywane zdjęcia w świecie salezjańskim
Wyróżniony

27 styczeń 2023
Schemboche, Turyn, 1880

(ANS – Rzym) – Gdy danej osoby nie znamy osobiście, ale która jest nam ogólnie znana, natychmiast przychodzi nam na myśl konkretny, ściśle określony wizerunek. Jaki? Ten, który najbardziej nam się podoba, bo spełnia nasze oczekiwania, czy ten, który widzieliśmy najczęściej? Nie zawsze jesteśmy w stanie udzielić odpowiedzi na to pytanie, a czasem w pamięci odżywają różne obrazy. Aby rozeznać, jaki obraz Księdza Bosko w nas się ukształtował, należy zbadać, które z tych wizerunków były najbardziej wykorzystywane i przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Z analizy przeprowadzonej przez ks. Giuseppe Soldy, której dokonał w perspektywie wydania książki “Don Bosco nella fotografia dell’800 (1861-1888), wyłonił się obraz Księdza Bosko pokornego, prostego, z uśmiechem na twarzy i spojrzeniem pełnym miłości. Nawet na fotografiach opublikowanych jako pierwsze pojawia się Ksiądz Bosko z tymi sympatycznymi, łagodnymi rysami.

Początkowo najbardziej rozpowszechnionym wizerunkiem był ten poddany retuszowi, jakiego w przypadku zdjęć Luzzatiego dokonał Giuseppe Rollini, malarz i były wychowanek Oratorium Księdza Bosko. Jest to zdjęcie z serii tych ujęć, które zostały wykonane w 1886 roku, gdy Ksiądz Bosko odwiedzał domy salezjańskie w Hiszpanii. Po drodze zatrzymał się, jak to miał w zwyczaju, w jeszcze innym domu salezjańskim, w Genui-Sampierdarenie, aby dodać otuchy salezjanom i spotkać się z przyjaciółmi i sympatykami jego dzieła.

16 marca tegoż roku, gdy Ksiądz Bosko przebywał w Sampierdarenie i miał wyjechać do Varazze, przybył na spotkanie z nim markiz Spinola z fotografem. Aby go zadowolić, Ksiądz Bosko go przyjął, choć już odjeżdżał. Mimo, że się spieszył, podczas gdy maszynista pociągu opóźniał jego wyjazd, pan Angelo Ferretto, fotograf z zakładu Gustavo Luzzatiego w Genui, zrobił mu zdjęcia w trzech pozach; tak oto powstały jedne z najpiękniejszych zdjęć Księdza Bosko.

Następnie, jak wspomniano, Rollini wykonał zarówno portret z tych zdjęć, jak i retusz trzeciej pozy zrobionej w Sampiedarenie, tej, w której Ksiądz Bosko ze złożonymi rękami patrzy w aparat. A ponieważ wyretuszowana kopia była bardzo dobra, została powielona i rozpowszechniona przez samego Luzzatiego.

W wspomnianej wersji retusz jeszcze bardziej upiększył ujęcie, czyniąc je bardziej artystycznym: zmarszczki zostały wygładzone, oczy wyretuszowane, uśmiech złagodzony, twarz dopracowana, do fotela dodano dwa podłokietniki, by nadać bardziej dostojny wygląd, także fałdy odzienia poddano obróbce. W ten sposób zdjęcie wykazywało wielkie podobieństwo do oryginału, a przy tym w pełni spełniało oczekiwania ludzi. Cieszyło się wielkim powodzeniem, było bardzo rozpowszechnione i przez pewien czas pozostawało jego oficjalnym wizerunkiem.

Potem, około sto lat temu, w latach dwudziestych, w związku ze zbliżającą się beatyfikacją Księdza Bosko, pojawiła się potrzeba przedstawienia świętego również w sposób ikoniczny, przy czym preferowano ujęcia, na których Ksiądz Bosko wyglądał bardziej dostojnie i charyzmatycznie. W tym kontekście wybór padł na zdjęcie, które znajdowało się w portfolio Michele Schemboche, malarza polskiego pochodzenia, ucznia Nadara. Zdjęcie, o którym mowa, zostało wykonane w Turynie w 1880 r. i bywa znane również jako “Ksiądz Bosko w fotelu”, choć jego najbardziej znana wersja przedstawia półpostać, a także często jest kadrowana w owalu.

Zdjęcie w pełni oddaje smak i kulturę, typowe dla społeczeństwa ówczesnej epoki: Ksiądz Bosko bardziej hieratyczny i uroczysty. I faktycznie, po pewnych modyfikacjach, ten wizerunek stał się oficjalnym obrazem Beatyfikakcji, a potem również Kanonizacji Księdza Bosko; ten zainspirował również malarza Angelo Enrie.

InfoANS

ANS - “Agencja iNfo Salezjańska” - jest periodykiem wielotygodniowym telematycznym, organem komunikacji Zgromadzenia Salezjańskiego, zapisanym w Rejestrze Trybunału Rzymskiego pod nr 153/2007.

Ta witryna używa plików cookies także osób trzecich w celu zwiększenia pozytywnego doświadczenia użytkownika (user experience) i w celach statystycznych. Przewijając stronę lub klikając na któryś z jej elementów, wyrażasz zgodę na korzystanie z plików cookies. Chcąc uzyskać więcej informacji w tym względzie lub odmówić zgody, kliknij polecenie „Więcej informacji”.