SG – Biuletyn Salezjański: liczy 146 lat… ale nie widać tego po nim

19 kwiecień 2023

(ANS – Rzym) – Z pewnością wielu czytelników od wielu lat otrzymuje co miesiąc Biuletyn Salezjański (BS). Często słyszą, że BS czytają ich rodzice, dziadkowie, a może nawet pradziadkowie. Ale być może nie wszyscy wiedzą, jak powstał i dlaczego Ksiądz Bosko go wymyślił, wydawał i zaczą rozpowszechniać 146 lat temu.

Ks. Francesco Motto

BS jest rozprowadzany na całym świecie w dziesiątkach różnych języków. Z pewnością wielokrotnie zmieniał swoje oblicze, ale zawsze pozostawał w zgodzie z BS założyciela: "salezjańskie (wychowawcze) oko na świat i oko na świat salezjański", jak lubił powtarzać nieżyjący już przełożony generalny, ks. Juan Edmundo Vecchi.

Ksiądz Bosko szybko zrozumiał znaczenie komunikacji i związanych z nią narzędzi komunikacji społecznej, mimo że w owym czasie istniała tylko prasa. Zaraz po zakończeniu studiów (1844) wydrukował Cenni storici sulla vita del chierico Luigi Comollo. W następnym roku, będąc w służbie markizy Barolo, wydał książeczkę Il divoto dell'Angelo Custode oraz obszerną Storia Ecclesiastica. W 1846 roku opublikował jeszcze trzy książeczki. W 1847 r. przyszła kolej na Storia sacra per uso delle scuole i Il Giovane provveduto; ta ostatnia książeczka miała za życia autora ponad sto reprintów.

Wraz z ogłoszeniem wolności prasy w 1848 roku Ksiądz Bosko martwił się o młodzież i szybko stworzył dla niej trzytygodnik L'Amico della Gioventù. Wkrótce musiał zamknąć tę pozycję, ale nie zniechęcił się tym.

W 1851 r. opublikował broszurę La chiesa cattolica-apostolica-romana, a wobec bardzo przychylnego przyjęcia rozpoczął swoją najbardziej udaną inicjatywę wydawniczą: Letture Cattoliche (Czytanki katolickie), która w chwili jego śmierci osiągnie dziesięć milionów egzemplarzy (we Włoszech liczących 30 milionów półpiśmiennych osób!). Do tuzina broszur noszących jego nazwisko, w 1855 roku dodał cieszącą się wielkim powodzeniem Storia d'Italia raccontata alla gioventù, która doczekała się dwudziestu wydań. W pięcioletnim okresie 1856-1860 przyszła kolej na dwadzieścia innych tytułów. Jako samodzielny wydawca w 1856 roku wprowadził na rynek La chiave del Paradiso in mano al cattolico, autentyczny bestseller, z 800 tysiącami egzemplarzy i 44 wydaniami jego autorstwa.

W grudniu 1861 roku Ksiądz Bosko uzyskał pozwolenie na otwarcie własnej drukarni. Natychmiast zaangażował się w sferę szkolną, biorąc pod uwagę nowe programy powstałe po zjednoczeniu Włoch: wydał cztery serie wybranych autorów łacińskich, greckich i chrześcijańskich, a także stworzył Biblioteca della Gioventù Italiana (Bibliotekę Młodzieży Włoskiej). Wydał również cztery słowniki języka włoskiego, łacińskiego i greckiego, a także gramatyki, podręczniki szkolne, pomoce. W 1876 r. Ksiądz Bosko otworzył "filię" drukarni w Genui-Sampierdarenie, a w sierpniu 1877 r. rozpoczął wreszcie wydawanie Bollettino Salesiano lub Bibliofilo Cattolico (czyli miesięcznika Biuletyn Salezjański) przez pierwsze cztery miesiące.

Pomysł, aby w 1877 r. rozpocząć wydawanie biuletynu informacyjnego dla wszystkich, którzy w różny sposób byli zainteresowani Dziełem Salezjańskim, mógł zostać podsunięty Księdzu Bosko przez obecność na rynku podobnych publikacji wydawanych przez inne zakony. Jeśli te publikacje były wysyłane do tercjarzy, członków i przyjaciół poszczególnych rodzin zakonnych, Ksiądz Bosko mógł zrobić to samo w odniesieniu do swoich współpracowników, którzy w tych właśnie latach formalnie zaczęli działać jako Stowarzyszenie.

W ułożonym przez siebie regulaminie zalecił: "Co miesiąc w biuletynie [lub] drukowanej ulotce poda się członkom informacje o rzeczach proponowanych, wykonanych lub które proponuje się wykonać". Tekst ten został później zmieniony i otrzymał brzmienie: "Co trzy miesiące i nawet częściej za pomocą biuletynu lub drukowanej ulotki (...)". W rzeczywistości działo się to co miesiąc.

W lutym 1877 roku Ksiądz Bosko zakomunikował swoim współpracownikom decyzję drukowania Biuletynu periodycznego "jako pisma Zgromadzenia, ponieważ jest wiele spraw do zakomunikowania wspomnianym współpracownikom". Latem omówił konkretne problemy projektu z ks. Barberisem, a odnosząc się do tego, że ten będzie rozsyłany darmowo, zwrócił uwagę na to, że czytelnicy, wiedząc, że jest bezpłatny, dadzą więcej niż ewentualna żądana suma, nie mówiąc już o dalszych ofiarach z ich strony.

We wrześniu-grudniu 1877 r. BS zaczął być wydawany pod nazwą  Bibliofilo cattolico lub Bollettino Salesiano mensuale. “Bibliofil Katolicki” był katalogiem, którego celem było zapoznanie młodzieży i duchowieństwa z wydaniami salezjańskimi i innymi pożytecznymi publikacjami. W sierpniu 1877 roku przeszedł on radykalną przemianę. Nosił ona oznaczenie typograficzne wskazujące na Sampierdarenę, aby uniknąć ryzyka odmówienia mu imprimatur przez kurię turyńską. Liczył 12 stron i zawierał następujące działy: “Ai Cooperatori Salesiani”, “Dei Cooperatori”, “Lettere dei Missionari salesiani nell'America Meridionale”, “Cose diverse”, “Prima prove di alcuni Cooperatori”, “Indulgenze speciali pel mese di agosto”, a na końcu znajdowały się trzy gęsto zapisane strony katalogu książek.

We wrześniu były dwie edycje. Pierwsze z adresem turyńskim, drugie z adresem genueńskim. W listopadzie funkcję redaktora naczelnego objął ks. Bonetti. Od stycznia 1878 roku używano wyłącznie nazwy “Biuletyn Salezjański” (BS). Zwiększyła się ilość stron, z 8 do 20, co trwało do 1881 roku. Od 1882 roku rozpoczęto ciągłą numerację do 204 stron w latach 1882-1883 i 158 stron w 1888 roku.

W pierwszym numerze z września 1877 r. Ksiądz Bosko poinformował salezjanów współpracowników o tym, że BS zda im "relację z tego, co zostało lub ma zostać zrobione, aby osiągnąć cel, który sobie wyznaczyliśmy", a co jest czynione na "chwałę Bożą i dla dobra społeczeństwa obywatelskiego". Konkretnie zamierzał, aby to pismo był normalnym środkiem podtrzymania tożsamości myśli, działania i łączności między salezjanami współpracownikami a salezjanami, a także – promowania dobrej prasy, przeciwstawiania się prozelityzmowi protestanckiemu, zepsuciu obyczajów oraz prasie niereligijnej i niemoralnej, która szkodzi przede wszystkim młodzieży; miało ono przede wszystkim nieść dobro młodzieży i ich rodzinom.

InfoANS

ANS - “Agencja iNfo Salezjańska” - jest periodykiem wielotygodniowym telematycznym, organem komunikacji Zgromadzenia Salezjańskiego, zapisanym w Rejestrze Trybunału Rzymskiego pod nr 153/2007.

Ta witryna używa plików cookies także osób trzecich w celu zwiększenia pozytywnego doświadczenia użytkownika (user experience) i w celach statystycznych. Przewijając stronę lub klikając na któryś z jej elementów, wyrażasz zgodę na korzystanie z plików cookies. Chcąc uzyskać więcej informacji w tym względzie lub odmówić zgody, kliknij polecenie „Więcej informacji”.