W ten sposób papież powraca w zdecydowany sposób do jednej z kwestii, która niepokoi go bardziej niż inne i na której od dawna skupia swoją uwagę: kryzysu środowiskowego i klimatycznego. W “Laudato si'” nie zaczynał od zera. Przytaczając słowa swoich poprzedników w tym względzie, wezwał świat polityki, aby nie patrzył krótkowzrocznie, poprzestając na tymczasowych osiągnięciach bez długoterminowych perspektyw; aby wszyscy uwolnili się od egoizmu, “duszy” społeczeństw konsumpcyjnych, zmieniając swój styl życia.
Po tym, jak encyklika “Laudato si'” wywarła silny wpływ na całym świecie w ciągu ostatnich ośmiu lat, doprowadzając do szerokiej debaty, i to nie tylko w sferze katolickiej, na temat stosunku do ochrony Stworzenia i najsłabszych – zresztą papież wielokrotnie podkreślał, że nie była to “encyklika ekologiczna”, ale “encyklika społeczna” - teraz papież Franciszek jeszcze bardziej wzbogaca tę część swojego magisterium, która poświęcona jest “ekologii integralnej”, a więc trosce o “Wspólny Dom” wraz z jej społecznymi i politycznymi implikacjami.
W nowej adhortacji apostolskiej Ojciec Święty wyraźnie stwierdza, że “nie można już wątpić w ludzkie – antropogeniczne – przyczyny zmian klimatycznych” (nr 11) i poświęca kilka z 73 akapitów swojego listu na zilustrowanie, poprzez odniesienia do studiów i badań, podstaw tego stwierdzenia. W ten sposób, po krótkim wskazaniu wynikających z tego zagrożeń, papież zwraca się bezpośrednio do “wszystkich ludzi dobrej woli” - do których skierowana jest adhortacja, co już zaznaczone jest w tytule - aby powtórzyć, że "„ nie wymaga się od nas niczego więcej niż pewnej odpowiedzialności za dziedzictwo, jakie zostawimy za sobą po naszym przejściu przez ten świat” (nr 18).
Następnie Ojciec Święty przypomina również dwa fakty, potwierdzone również doświadczeniem pandemii Covid-19: “wszystko jest połączone” i “nikt nie ocali się sam” (nr 19).
Papieska refleksja nie zatrzymuje się jednak tylko na objawach, ale szuka przyczyn tej sytuacji: rosnący paradygmat technokratyczny, wyciszanie etyki w procesach decyzyjnych i w korzystaniu z narzędzi technologicznych, bałwochwalstwo pieniądza, źle rozumiana koncepcja “merytokracji”, która stała się “niezaprzeczalną dominacją tych, którzy urodzili się w lepszych warunkach do rozwoju” (nr 32).
Po poświęceniu obszernych fragmentów (nr 34-60) analizie działań politycznych w odpowiedzi na kryzys klimatyczny - obserwując postępy i porażki, ograniczenia i oczekiwania na przyszłość - Ojciec Święty kończy swoją adhortację, powracając ponownie na grunt duchowy, aby wskazać uniwersalne motywacje, które przynaglają każdego człowieka do działania. Stąd też papież stwierdza: “Światopogląd judeochrześcijański podtrzymuje szczególną i centralną wartość istoty ludzkiej pośród wspaniałego koncertu wszystkich istot, ale dzisiaj jesteśmy zmuszeni uznać, że (...) życie ludzkie jest niezrozumiałe i niemożliwe do utrzymania bez innych stworzeń” (nr 67).
“W ten sposób – stwierdza na koniec Ojciec Święty - kładziemy kres idei autonomicznej, wszechmocnej i nieograniczonej istoty ludzkiej i zastanawiamy się nad sobą, aby zrozumieć siebie w sposób bardziej pokorny i bogatszy (nr 68).
Pełny tekst adhortacji apostolskiej jest dostępny w różnych językach na stronie internetowej Stolicy Apostolskiej.
Z okazji publikacji adhortacji apostolskiej, Dykasteria ds. Służby Integralnego Rozwoju Człowieka (DSSUI) przygotowała kilka przydatnych materiałów towarzyszących osobistej lekturze dokumentu i sprzyjających jego pogłębieniu.
- Film wprowadzający w 10 językach (włoskim, angielskim, hiszpańskim, francuskim, portugalskim, niemieckim, polskim, arabskim, chińskim-Simp i chińskim-Trad).
- Infografika w 10 językach (włoski, angielski, hiszpański, francuski, portugalski, niemiecki, polski, arabski, chiński-Simp i chiński-Trad) + Audio
Materiał jest dostępny pod następującym linkiem: https://linktr.ee/vatican.ihd
