W dziale STUDIA tego wydania znajdziemy trzy eseje:
Pierwszy jest autorstwa hiszpańskiego uczonego Alberto Payá Rico, który zajął się tematem pod pewnym względem aktualnym również dzisiaj: Don Bosco nell'opera di Cesare Lombroso (1896-1900): criminologia e sistema educativo salesiano. Decydująca opcja ks. Jana Bosko na rzecz ubogiej młodzieży zagrożonej jest ujęta w aspekcie kryminologicznym. Zastosowano takie właśnie podejście właśnie dlatego, że kryminologia zrodziła się jako nauka w północnych Włoszech w drugiej połowie XIX wieku, zbiegając się czasowo ze szkołą pozytywistyczną, skupiając uwagę, w kontekście dokonanego przestępstwa przede wszystkim na przestępcy. A gdy chodzi o fazę twórczą i dojrzałość doktrynalną w przypadku Cesare Lombroso, “ojca kryminologii”, ta z kolei zbiega się w czasie z dekadą, w której Ksiądz Bosko, “ojciec młodzieży”, zakończył tworzenie dzieła salezjańskiego, zapoczątkowując jego wielką ekspansję. To jego studium miało na celu “połączenie” w czasie pracy wychowawczo-prewencyjnej Księdza Bosko z ówczesną “nową nauką”, jaką była kryminologia.
Po nim następuje esej badaczki Silvii Omenetto: “Per una “Geografia delle missioni” salesiane: una prima sistematizzazione scientifica dei contributi geografici compiuti in Argentina. La sua indagine prende le mosse dallo scritto Missioni salesiane: contributi geografici edito all’interno del volume Missioni Salesiane 1875-1975. Studi in occasione del centenario”. Głównym zamiarem autorki jest refleksja nad opisem dokonanym przez autora i redaktora tomu, Eugenio Pietro Scottiego, i jego stwierdzeniem dotyczącym wątpliwej naukowości, gdy chodzi o religijne i edukacyjne działania, i nie tylko, prowadzone przez salezjanów w pierwszym stuleciu ich pracy za granicą. Kwestia ta wydaje się kontrowersyjna i wciąż nierozwiązana. Innymi słowy, wymaga ona uważnego podejścia, uwzględniajacego także geografię terenów misyjnych i badania dotyczące działalności misyjnej salezjanów w tamtym czasie.
Ten dział zamyka artykuł Angelo Giuseppe Dibisceglii poświęcony księdzu Antonio Palladino z Cerignoli w setną rocznicę mianowania go dyrektorem diecezjalnym salezjanów współpracowników (1922-2022): “Don Antonio Palladino a Cerignola: nel centenario della nomina (1922-2022) a ‘direttore diocesano dei Cooperatori salesiani’. Autor odczytuje na nowo, czyniąc to z historycznego punktu widzenia, zaangażowanie czcigodnego Antonio Palladino (1881-1926), kapłana połączonych wówczas diecezji Ascoli Satriano i Cerignola oraz proboszcza kościoła “San Domenico”, które rozpatruje w przedziale czasowym między 1896 r., rokiem jego przystąpienia do Stowarzyszenia Salezjanów Współpracowników, a 1922 r., rokiem mianowania go dyrektorem diecezjalnym stowarzyszenia. Przeglądając stronice “Bollettino Salesiano” mówiące o nim, możemy dostrzec głębokie powiązanie między zaangażowaniem tego kapłana na płaszczyźnie wsparcia ludzkiego w odniesieniu do swoich parafian a inicjatywami sugerowanymi przez ten biuletyn, który stanowił swoisty organ koordynacyjny “dla współpracowników salezjańskich dzieł i misji Księdza Bosko”.
W dziale FONTI został zaprezentowany pewien oryginalny tekst, o którym poniżej.
Salezjański uczony, ks. Aldo Giraudo, dokonał krytycznego opracownia Discorso di don Bosco all’Accademia dell’Arcadia (Roma, 14 aprile 1876). Wieczorem w Wielki Piątek 1876 r., w pomieszczeniach rzymskiej akademii Arcadia, Ksiądz Bosko wygłosił mowę na temat siedmiu ostatnich słów Chrystusa na krzyżu. Obecnych było “nie mniej niż czterysta osób”, należących do elity stolicy. Zachowane rękopisy dokumentują wielką troskę związaną z przygotowaniem całego tekstu i żmudny proces twórczy, które odzwierciedla niniejsze wydanie krytyczne. Święty korzystał przy tym z pewnego źródła: Annotazioni sopra le feste di nostro Signore kard. Lambertiniego, ale nadał temu wystąpieniu własny styl. W jego głównej części, po wyjaśnieniu znaczenia terminu Golgota i scenicznej rekonstrukcji ukrzyżowania, odniósł się do poszczególnych słowa umierającego Chrystusa i cudów, które towarzyszyły śmierci Zbawiciela. Obserwujemy szeroko zakrojoną perorację końcową, która odzwierciedla nastroje mówcy i społeczności katolickiej w tym konkretnym momencie historycznym. Przemówienie kończy się żarliwym apelem o zjednoczenie “wokół godnego następcy św. Piotra... niezrównanego Piusa IX”.
W dziale PROFILI znajdują się natomiast dwie pozycje. Autorem pierwszej z nich jest ks. Stanisław Zimniak, a ta została zrealizowana In memoriam di don José Manuel Prellezo García (1932-2023). Ten ostatni był wykładowcą Papieskiego Uniwersytetu Salezjańskiego i współpracownikiem Salezjańskiego Instytutu Historycznego, a także jego dyrektorem w pewnym czasie. Druga jest autorstwa Giorgio Rossiego, który przybliża postać bardzo znaczącą dla życia Zgromadzenia Salezjańskiego: Francesco Tomasetti (1868-1953): da "caro Franceschino" di Don Bosco a Procuratore Generale.
Zaś w dziale NOTA znajdziemy opracownie Davida Franco Córdovy: La edición conmemorativa por el centenario de la Basílica de María Auxiliadora de Lima (1921-2021).
Dział RECENSIONI proponuje nam przegląd publikacji na tematy związane z osobistościami i działalnością salezjańską w różnym wydaniu: Kamila NOVOSEDLÍKOVÁ, Le suore salesiane Slovacche. S.l., Jafin s.r.o. 2018; Zlatko KUBANOVIČ, Historický náhľad do dejín slovenských saleziánov. Od dona Bosca do roku 1924 [Spojrzenie na historię słowackich salezjanów. Od Księdza Bosko do roku 1924]. Bratislava, Vydavateľstvo Don Bosco, 2019; Ana María FERNÁNDEZ - Iván Ariel FRESIA (coords.), Cultura, Sociedad e Iglesia. Figuras históricas significativas e innovadoras en la Argentina, siglo XX. Buenos Aires – Rosario, Ediciones Don Bosco & Prohistoria Ediciones 2020; Jarosław WĄSOWICZ, Ksiądz Piotr Głogowski SDB (1904-1996), organizator parafii w Kobylance i jej wieloletni duszpasterz, kapłan wierny Prymasowi Tysiąclecia (= Seria biograficzna pod patronatem Archiwum Salezjańskiego Inspektorii Pilskiej, t. 6). Piła 2021; Juan Antonio LÁZARA, Ernesto Vespignani y la arquitectura sagrada. Buenos Aires, Ediciones Don Bosco 2021; Bruno BERTELLI – Sandro SAMARITANI, Mons. José Borgatti. Vescovo della Patagonia, figlio della terra renazzese (ze wstępem ks. Ángela Fernándeza Artime, Przełożonego Generalnego Salezjanów), Cento, Baraldi Editore 2022; María Andrea NICOLETTI - Marisa MALVESTITTI, Salesianos lingüistas en la Patagonia y Tierra del Fuego. Buenos Aires, Ediciones Don Bosco 2022.
I na koniec, w dziale SEGNALAZIONI, zostały zaprezentowane następujące książki:
Pedro POZA MORILLO, Salesianos Linares. 50 años contigo (1964-2014). t. I-II. Linares 2020, 1368 s.; Separata y fe de erratas, 4 s. (autoedición); Pierluigi CAMERONI, Esteban Sándor. Mártir del Evangelio de la alégria, Madrid, Editorial CCS 2020.
Red. ks. Stanisław Zimniak, redaktor naczelny RSS
