“Czymś gorszym od tego kryzusu jest tylko dramat zmarnowania go”. Wirus, niczym plaga, dotknął wszystkich bez różnicy. Jednak jego skutki rozprzestrzeniły się na różne sposoby, ze szczególnie poważnymi konsekwencjami dla niektórych.
Utracono wiele miejsc pracy, zmniejszyły się możliwości godnego zatrudnienia, a pracownicy mniej zabepieczeni i posiadający mniejszą ochronę socjalną, ucierpieli i cierpią bardziej niż inni.
Dlatego priorytet jest jasny: wznowić działalność, skupiając się na pracownikach znajdujących się na marginesie – stanowiących szeroką i niejednorodną kategorię – ponieważ społeczeństwo “nie może rozwijać się odrzucając kogokolwiek”.
Papież Franciszek wskazuje na niektóre kierunki przyszłości. Po pierwsze, praca to nie tylko zatrudnienie i nie jest tylko formalnym zatrudnieniem. Mogą być pracownicy (workers) nie będący pracownikami na umowę o pracę (employees). Oznacza to nowy sposób myślenia o zabezpieczeniach, w szczególności w przypadku pracy nieformalnej, która odnosi się do 70% zatrudnionych w niektórych częściach świata, ale która jest również obecna w dobrze rozwiniętych społeczeństwach.
Drugim kierunkiem związanym z przyszłością, uwypuklonym przez pandemię, jest poważne potraktowanie kwestii opieki zdrowotnej. Praca i opieka zdrowotna to dwa podstawowe wymiary istoty ludzkiej: oba nadają godność naszemu życiu na tej ziemi. A jednak podczas gdy praca jest ceniona, nawet społecznie, opieka jest niewidoczna, zapomniana, niedoceniana.
O tym dyskutowano w czasie konferencji, która została zorganizowana przez watykańską Komisję ds. Covid-19 i przez Uniwersytet Loyoli w Chicago: “A better way to work: Pope Francis, the Care Economy, and the Future of Work”. Ta wykazała, że właściwą drogą jest potraktowanie kwestii opieki jako zobowiązania całej społeczności, a nie tylko poszczególnych jednostek czy rodzin.
Propozycja, przedstawiona przez kanadyjską filozof Jennifer Nedelski, sugeruje, aby czynności opiekuńcze stały się integralną częścią czasu pracy w odniesieniu do wszystkich. Nikt nie powinien pracować więcej niż 30 godzin tygodniowo i nikt nie powinien przeznaczać mniej niż 22 godziny tygodniowo na czynności związane z opieką, w rodzinie i poza nią.
Tylko wtedy, gdy będziemy w stanie społecznie i prawnie wzmocnić tę troskę, będziemy w stanie zapewnić, że stanie się ona istotnym wymiarem każdej pracy, ponieważ „praca, która pomija opiekę, która niszczy stworzenie, która zagraża przetrwaniu przyszłych pokoleń, nie szanuje godności pracowników – nie może być uważana za godną”.
Siostra Alessandra Smerilli CMW
